شاید تا به حال شما هم از تحلیل محتوا چیزی شنیده باشید. تحلیل محتوا یک شیوه تحقیقاتی است که پژوهشگرها با استفاده از این روش، داده‌ها و اطلاعات خود را ارزیابی می‌کنند. در واقع با تحلیل محتوا شما می‌توانید به داده‌ها و نتایج خاصی درباره آن محتوا دست پیدا کنید. اما ذکر این نکته لازم است که برای تحلیل محتوا شما باید یکسری مراحل را طی کنید. قصد داریم در این مطلب به طور کامل با شما در ارتباط با تحلیل محتوا، مزایا و معایب آن و مراحل تحلیل محتوا با شما صحبت کنیم؛ بنابراین اگر شما نیز جزو کسانی هستید که می‌خواهید درباره تحلیل محتوا بدانید پیشنهاد میکنیم تا انتهای این مقاله از سری مقالات کاروکانتنت همراه ما باشید.
جهت سفارش تولید محتوا یونیک با رعایت اصول سئو کلیک کنید
آشنایی با تحلیل محتوا
اگر بخواهیم به بیان خیلی ساده تحلیل محتوا را به شما توضیح دهیم باید بگوییم که تحلیل محتوا یک شیوه و تکنیک است که سعی دارد تا دیتا و داده‌های داخل متن را استخراج کند. در واقع تحلیل محتوا به شما کمک می‌کند تا هدف، پیام و تاثیرات هر مدل و نوع محتوایی را پیدا کنید.
انواع متون در تحلیل محتوا شامل کتاب، مجله، سخنرانی، مصاحبه، محتواهای متنی، صوتی، تصویری و ویدیویی در وب سایت‌ها و حتی شبکه‌های اجتماعی هستند. تحلیل محتوا دارای دو مدل کمی و کیفی است. در مدل کیفی تحلیل محتوا هدف اصلی درک و تفسیر متن بوده و در تحلیل کمی محتوا تمرکز بیشتر روی آمار و ارقام و اندازه‌گیری‌ها است.
بیشتر بخوانید:سئو محتوا چیست؟
تحلیل محتوا چه کاربردی دارد؟
همان طور که قبل‌تر اشاره کردیم از تحلیل و آنالیز کردن محتوا می‌توان به اهداف، پیام‌ها و اثر یک محتوا بر ارتباطات دست پیدا کرد. علاوه بر این، ذکر این نکته لازم است که تحلیل محتوا در زمینه‌های مختلفی اعم از اقتصادی، روانشناسی، انسان‌شناسی، بازاریابی و … مورد استفاده قرار می‌گیرد. تحلیل محتوا در موارد زیر کاربرد دارد:
- تحلیل و بررسی اخالق افراد
- آنالیز و استنتاج معیارهای فرهنگی و تغییرات
- بررسی و نشان دادن الگوهای مختلف ارتباطی
- تشخیص دادن تبلیغات
- درک اهداف فردی، گروه‌ها و سازمان‌ها
- ارزیابی و فراهم کردن مدارک قانونی
- یافتن الگوهای مختلف ارتباطی
- تجزیه و آنالیز پیام‌های ارتباط با اطلاعات
پیشنهاد مطالعه:مراحل ساخت پادکست؟
مزایای تحلیل محتوا
- تحلیل محتوا طیف گسترده‌ای از علوم را پوشش می‌دهد و مزایای بسیاری دارد. از جمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تحلیل تعاملات اجتماعی بدون حضور مستقیم مخاطبان
- تشخیص حالت احساسی و روانی یک شخص
- تشخیص اهداف و مقاصد اشخاص
- انعطاف پذیری بالا
- دریافت نتایج قابل اعتماد با توجه به شفاف و قابل تکرار بودن تحلیل توسط محقق دیگر
- شناسایی تعصب و واقعیت در ارتباطات
بیشتر بخوانید:تولید محتوا چیست؟
معایب تحلیل محتوا
تحلیل محتوا با توجه به مزایایی بسیاری که دارد دارای معایبی نیز است که در زیر به برخی از این معایب اشاره میکنیم:
- با توجه به تمرکز بسیار روی کلمه‌ها و ارتباطات می‌تواند تاثیر معکوس بر درک هدف محتوا بگذارد.
- یکی دیگر از معایب تحلیل محتوا این است که امکان دارد محقق تفکرات ذهنی خود را از متن برداشت کند و باعث شود تا هدف متن به درستی به دست نیاید.
- یکی دیگر از معایب برجسته تحلیل محتوا صرف زمان بسیار برای تحلیل محتوا است.
بیشتر بخوانید:تعداد کلمه مناسب برای تولید محتوا سایت
مراحل تحلیل محتوا
تحلیل محتوا بسیار زمان‌گیر است و برای رسیدن به هدف مورد نظر باید مراحل زیادی را طی کنید. در زیر به توضیح این مراحل می‌پردازیم:
انتخاب محتوای مد نظر
مرحله اول این است که محتوایی را که می‌خواهید تحلیل کنید را انتخاب کرده و پس از آن با توجه به منابعی مثل روزنامه‌ها، مصاحبه‌ها، شبکه‌های اجتماعی و سایر رسانه‌ها به جمع‌آوری اطلاعات بپردازید. برای این کار لازم است که محتواهای زیادی را مطالعه و بررسی کنید.
مشخص کردن واحدها و دسته بندی های تجزیه و تحلیل
در مرحله دوم شما باید سطح محتوای مد نظر خود را انتخاب و رمزگذاری کنید. یعنی واحدهای معنایی و مجموعه دسته‌بندی‌ها را کدگذاری کنید. واحد معنایی در واقع همان کلمات و عبارت‌هایی هستند که محتوا را تعریف می‌کنند و بر اساس این تعاریف شما باید بتوانید محتواهای کمی مانند سن، جنسیت، خصوصیاتی مانند قابل اعتماد بودن و … را دسته‌بندی کنید.
تعیین قوانین برای کد گذاری
در این مرحله باید دسته‌بندی‌ها را کد گذاری کنید. کد گذاری کردن به معنای سازمان دهی واحدهای معنا در دسته‌بندی‌های از قبل مشخص شده است. هر چه دسته‌بندی‌ها مفهومی‌تر و عمیق‌تر باشد، کدگذاری باید با دقت بیشتری انجام شود.
نحوه کدگذاری قوانین تعیین شده به این شکل بوده که لازم است تا شما هر یک از متن‌ها را مطالعه و بررسی کنید و اطلاعات و داده‌های مرتبط را در دسته‌بندی‌های مناسب ثبت کنید. شما می‌توانید این کار را به صورت دستی یا با استفاده از نرم افزارهای کامپیوتر Atlas.ti و … انجام دهید.
نتایج را تجزیه و تحلیل کنید
حال که مرحله قبلی را به شکل درست انجام داده و کد گذاری‌ها را انجام دادید، لازم است که دیتاها و داده‌های جمع آوری شده را برای نتیجه‌گیری بهتر بررسی آنالیز کنید. در واقع در این مرحله شما باید با استفاده از و اطلاعات جمع آوری شده، بتوانید پاسخ به سوال تحقیق خود را بیابید و سپس بر اساس تفسیرها و همچنین با استفاده از محتوای کمی مانند آمارها از متن نتیجه‌گیری کنید.
بیشتر بخوانید: تولید محتوا با موبایل+ مهمترین نکاتی که باید بدانید
جمع بندی
در این مطلب به طور کلی در ارتباط با چیستی تحلیل محتوا و مزایا و معایب آن صحبت کردیم و همچنین دانستیم تحلیل محتوا کاربردهای فراوانی از جمله تشخیص اهداف و مقاصد افراد و گروه‌ها و سازمان‌ها و… دارد. در نهایت به بررسی مراحل تحلیل محتوا که شامل چهار بخش انتخاب محتوا، تعیین واحدها و دسته‌بندی‌های، تعیین قوانین کد گذاری و نتیجه گیری است پرداختیم. اگر علاوه بر مطالبی که در این مقاله از آنها یاد کردیم نیاز به اطلاعات بیشتری داشتید، می‌توانید با کارشناسان ما در کاروکانتنت ارتباط برقرار کنید.
سوالات متداول
تحلیل محتوا چیست؟
آنالیز و ارزیابی کلمات مهم و کلیدی در متن محتوا را با کمک سیستم پیشرفته کدگذاری، تحلیل محتوا نام دارد.
مزایای تحلیل محتوا چیست؟
تحلیل تعاملات اجتماعی بدون حضور مستقیم مخاطبان، تشخیص اهداف و مقاصد اشخاص، شناسایی تعصب و واقعیت در ارتباطات و… تنها برخی از مزایای تحلیل محتوا محسوب می‌شود.